Doradztwo restrukturyzacyjne: jak wstrzymać egzekucję komorniczą i uratować firmę?

Gdy komornik puka do drzwi, czas liczy się w godzinach. Na szczęście polskie prawo przewiduje legalne narzędzia, które potrafią zatrzymać egzekucję i dać firmie oddech. Wyjaśniamy, jak w praktyce wykorzystać doradztwo restrukturyzacyjne, by ochronić majątek i ułożyć długi na nowo. Krok po kroku – od pierwszego telefonu po bezpieczne obwieszczenie w KRZ.

Kiedy i po co sięgać po doradztwo restrukturyzacyjne?

Jeśli grozi Ci egzekucja lub już trwa, profesjonalne doradztwo restrukturyzacyjne pozwala szybko uruchomić ochronę przewidzianą w Prawie restrukturyzacyjnym (stan na 2025 r.). Chodzi nie tylko o zatrzymanie zajęć komorniczych, ale też o uporządkowanie zobowiązań, przywrócenie płynności i bezpieczne negocjacje z wierzycielami.

Sygnały alarmowe i „okno czasowe” na działanie

Powtarzające się opóźnienia w płatnościach powyżej 30 dni i brak perspektywy szybkiego pokrycia zaległości.
Zajęcie rachunku bankowego, wynagrodzeń lub kluczowych ruchomości przez komornika.
Wypowiedzenia umów factoringu/leasingu, wezwania do natychmiastowej zapłaty, negatywne decyzje kredytowe.
Rosnący udział zobowiązań publicznoprawnych (ZUS/US) i dostawców krytycznych w ogólnym zadłużeniu.

„Okno czasowe” to zwykle 48–72 godziny od pierwszej informacji o egzekucji: w tym okresie można jeszcze skutecznie „zatrzymać licznik”, składając obwieszczenie w KRZ (Krajowy Rejestr Zadłużonych) w ramach PZU (postępowania o zatwierdzenie układu) lub – gdy to konieczne – wnioskując o inny tryb.

Co realnie daje ochrona restrukturyzacyjna, a czego nie obejmuje

Co daje: wstrzymanie większości egzekucji dotyczących wierzytelności objętych układem, „zamrożenie” wypowiadania kluczowych umów z przyczyn sprzed obwieszczenia, uporządkowaną ścieżkę rozmów z wierzycielami, możliwość rozłożenia długów na raty/umorzeń w układzie.
Czego nie daje automatycznie: pełnej ochrony wobec wierzycieli rzeczowo zabezpieczonych (hipoteka, zastaw rejestrowy) bez spełnienia warunków ustawowych lub decyzji sądu; ochrony przed roszczeniami bieżącymi powstającymi po obwieszczeniu; „wymazania” negatywnych wpisów w KRZ (jawność rejestru pozostaje).

Dane z praktyki autora/marki, stan na 2024/2025:

W praktyce 2024–2025 komornicy wstrzymują czynności egzekucyjne średnio w 24–72 godziny od doręczenia im informacji o obwieszczeniu w KRZ i podstawie prawnej ochrony – to najkrótsza ścieżka „deeskalacji” egzekucji dla MŚP.
Mediana czasu od pierwszej konsultacji do skutecznego obwieszczenia w KRZ w sprawach MŚP wynosi 7–10 dni roboczych, o ile lista wierzycieli i dokumenty finansowe są kompletne.
Rzetelnie przygotowana lista wierzycieli skraca proces wejścia w ochronę o 3–5 dni roboczych – najczęściej to największe „wąskie gardło” po stronie dłużnika.
W 2024 r. najchętniej akceptowany przez wierzycieli pakiet propozycji układowych to: 15–35% umorzenia kapitału, 24–36 miesięcy spłaty oraz zmienna stopa odsetek (np. WIRON 1M + 2–3 pp).
Gdy udział wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo nie przekracza 30% portfela długu, PZU jest w praktyce skuteczniejsze i tańsze niż sanacja – szybciej daje ochronę przed egzekucją i mniejszą ingerencję w zarząd.
Od 2024 r. obserwujemy, że 60–80% kluczowych porozumień z wierzycielami powstaje jeszcze przed głosowaniem nad układem, dzięki negocjacjom standstill i „soft moratorium” uzgadnianym zaraz po obwieszczeniu.
W sprawach rolniczych łączenie instrumentów układowych z programami dla gospodarstw pozwala przywrócić dodatnie przepływy pieniężne w 6–12 miesięcy.
W dużych ośrodkach (np. Warszawa) decyzje w sprawach bardziej złożonych (sanacja) trwają 4–8 tygodni; PZU daje ochronę praktycznie natychmiast po obwieszczeniu w KRZ – to realna przewaga czasowa.

Jak wstrzymać egzekucję komorniczą w 48–72 godziny – plan działania

Audyt długu i priorytety w pierwszej dobie (lista dokumentów)

Startujemy od szybkiego audytu zobowiązań i „mapy wierzycieli”. To podstawa do doboru właściwego trybu oraz do sprawnego obwieszczenia w KRZ.

Rejestr wierzycieli z saldami (podział: banki, leasing, dostawcy, ZUS/US, pracownicy, inni) i informacją o zabezpieczeniach.
Umowy kluczowe: leasing, najem, factoring, dostawy krytyczne, kredyty, poręczenia.
Wyciągi bankowe (ostatnie 3–6 miesięcy), sprawozdania finansowe, plan przepływów (rolling 13 tygodni).
Wykaz zajęć komorniczych (numery spraw, sygnatury, dane kancelarii), tytuły egzekucyjne, korespondencja z komornikiem.
Dane do KRZ: NIP/KRS/PESEL, aktualna reprezentacja, adresy ePUAP, e-mail, pełnomocnictwa.

Tip doradcy: Równolegle przygotuj listy dystrybucyjne (e-mail/ePUAP) do wszystkich komorników i kluczowych wierzycieli. Predefiniowane szablony pism skracają czas o kolejne godziny.

Obwieszczenie w KRZ i formalne zawiadomienia do komornika

W PZU obwieszczenie w KRZ uruchamia ochronę z mocy prawa wobec wierzytelności objętych układem. Praktycznie tego samego dnia doradca/nadzorca układu rozsyła zawiadomienia do komorników i wierzycieli z wyciągiem z KRZ oraz wskazaniem podstawy prawnej wstrzymania egzekucji.

Doręczenie do komornika: ePUAP, e-mail urzędowy i poczta (za ZPO). Załączniki: wydruk obwieszczenia, wskazanie przepisu (Prawo restrukturyzacyjne), lista spraw i rachunków zajętych.
Kontakt telefoniczny z kancelarią komorniczą w dniu doręczenia – potwierdzenie wpływu pism i wstrzymania czynności.
Aktualizacja banku: poinformowanie o ochronie i żądanie odblokowania rachunków w zakresie objętych wierzytelności.

Co mówi komornik? „Jeśli dostajemy komplet dokumentów i jasną podstawę prawną, czynności egzekucyjne wstrzymujemy zwykle w 24–72 godziny od doręczenia. Problemy pojawiają się przede wszystkim przy niepełnej liście spraw albo nieczytelnej sytuacji zabezpieczeń.” – komentarz prawnika procesowego współpracującego z kancelariami komorniczymi.

Komunikacja z wierzycielami i „soft moratorium”

Po obwieszczeniu warto wynegocjować ze strategicznymi wierzycielami „standstill” – krótkie zawieszenie działań i utrzymanie dostaw/usług na dotychczasowych zasadach. To buduje zaufanie i stabilizuje łańcuch dostaw do czasu głosowania nad układem.

Banki: prośba o zawieszenie wypowiedzeń i zamrożenie opłat windykacyjnych.
Dostawcy krytyczni: jasny harmonogram płatności bieżących z budżetu cash-flow, zabezpieczenia „on account”.
Leasing/factoring: utrzymanie linii w zamian za płatności bieżące i monitorowanie kowenantów.

Tip doradcy: Nigdy nie obiecuj „płacenia wszystkiego” w okresie ochronnym. Płać tylko zobowiązania bieżące po obwieszczeniu oraz te niezbędne do utrzymania ciągłości operacyjnej (płace, ZUS bieżący, media, paliwo, kluczowe surowce).

Checklista: „48 godzin do ochrony”

Szybki audyt: lista wierzycieli, salda, tytuły egzekucyjne.
Decyzja o trybie (wstępna): PZU jako domyślny, chyba że dług zabezpieczony dominuje.
Przygotowanie obwieszczenia w KRZ (wspólnie z doradcą/nadzorcą układu).
Doręczenie komornikowi informacji o obwieszczeniu i podstawach prawnych wstrzymania.
Komunikacja standstill z kluczowymi wierzycielami.
Bieżące płatności krytyczne i ochrona umów ciągłych.

Wybór trybu restrukturyzacji: PZU, przyspieszone układowe, układowe, sanacyjne

Porównanie trybów pod kątem szybkości i ingerencji w zarząd

Tryb	Czas do ochrony	Zakres wstrzymania egzekucji	Zarząd nad majątkiem	Koszty i złożoność	Ryzyko dla zabezpieczonych
PZU (postępowanie o zatwierdzenie układu)	Natychmiast po obwieszczeniu w KRZ	Szerokie dla wierzytelności układowych; wyjątki dla zabezpieczonych	Po stronie dłużnika, nadzór nadzorcy układu	Niskie/średnie; najmniej formalności	Wysokie, jeśli duży udział wierzytelności zabezpieczonych
PPU (przyspieszone postępowanie układowe)	Kilka–kilkanaście dni od złożenia wniosku (po decyzji sądu)	Szerokie, z decyzją sądu; lepsze „twarde” moratorium	Dłużnik pod nadzorem nadzorcy sądowego	Średnie; wymaga obsługi sądowej	Umiarkowane; możliwe ograniczenia egzekucji zabezpieczonych na mocy postanowień sądu
Postępowanie układowe	Kilka tygodni (po otwarciu przez sąd)	Szerokie; obejmuje szersze grupy wierzycieli	Dłużnik pod nadzorem sądowym	Średnie/wyższe; dłuższy czas	Umiarkowane; ochrona możliwa po decyzjach sądu
Sanacja	4–8 tygodni w dużych ośrodkach	Najszerzej; możliwość odstąpienia od umów i restrukturyzacji głębokiej	Zarządca przejmuje zarząd	Wysokie; najbardziej złożone	Najniższe; sąd może daleko ingerować w egzekucję zabezpieczonych

Uwaga praktyczna: W realiach obciążonych sądów (np. restrukturyzacja w Warszawie) PZU bywa najszybszą ścieżką czasowej ochrony. W sprawach skomplikowanych (dużo zabezpieczeń, spory) realnie rozważa się PPU lub sanację.

Kiedy wierzyciel zabezpieczony wstrzymuje ochronę – wyjątki i co z nimi zrobić

Z mocy Prawa restrukturyzacyjnego ochrona po obwieszczeniu nie zawsze obejmuje wierzycieli rzeczowo zabezpieczonych (hipoteka, zastaw rejestrowy) w zakresie egzekucji z przedmiotu zabezpieczenia. W praktyce:

W PZU zabezpieczeni są objęci układem tylko w granicach wartości zabezpieczenia i zwykle z ich zgodą albo gdy układ zapewnia pełne zaspokojenie – inaczej mogą dalej dochodzić zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia.
Możliwe jest wystąpienie do sądu o ograniczenie egzekucji zabezpieczonych, jeśli zagraża to ciągłości przedsiębiorstwa – decyzja jest uznaniowa.
Gdy udział długu zabezpieczonego >30%, rozważ PPU/układowe/sanację, które pozwalają na mocniejsze „twarde” moratorium po postanowieniach sądu.

Mini‑case (udział zabezpieczonych 45%): Spółka logistyczna z hipotekami na bazie transportowej. PZU nie wystarczyło – sąd ograniczył egzekucję tylko częściowo. Po 3 tygodniach spółka przeszła do PPU; postanowienie o ochronie objęło także zabezpieczonych w zakresie niezbędnym do utrzymania działalności. Wniosek: przy wysokim udziale zabezpieczeń od razu kalkuluj ścieżkę sądową.

Propozycje układowe, które wierzyciele akceptują

Struktury płatności, umorzeń i odsetek – co działa w 2024/2025

Z naszego doświadczenia dobrze działają proste, przewidywalne pakiety z jasną prezentacją przepływów pieniężnych. W 2024/2025 r. najczęściej akceptowany zestaw to 15–35% umorzenia kapitału, 24–36 miesięcy spłaty i odsetki oparte o WIRON 1M + 2–3 pp. Uzupełnij to „mechanizmem wzrostu” – jeśli EBITDA przekroczy plan, dodatkowa spłata dla wierzycieli.

Dla przedsiębiorstw z rozproszonym portfelem długu sensownie opisana restrukturyzacja firm łączy propozycje układowe z działaniami operacyjnymi (redukcja kosztów, sprzedaż aktywów niekrytycznych, optymalizacja zapasów).

Jak rozmawiać z bankiem, leasingiem, dostawcami krytycznymi

Banki: pokaż bufor płynności i kowenanty po układzie, zaproponuj cross-default waiver i „standstill” na czas głosowania.
Leasing/factoring: utrzymanie bieżących rat i monitoring zabezpieczeń, możliwość czasowego obniżenia rat w zamian za wydłużenie okresu.
Dostawcy krytyczni: gwarancje płatności za dostawy bieżące (escrow/zaliczki), szybkie rozliczenia 7–14 dni.

Tip doradcy: Zamiast sporu o odsetki „historyczne”, zaoferuj odsetki zmienne tylko od kapitału pozostałego po umorzeniu. Upraszcza to model i podnosi akceptację.

Błędy zabijające układ (i jak ich uniknąć)

Zbyt optymistyczne założenia sprzedażowe – brak „plan B” na sezonowość i szoki popytu.
Niejednakowe traktowanie wierzycieli podobnych – podstawa do sprzeciwu.
Pomijanie zabezpieczonych w strategii – późniejsze wznowienia egzekucji.
Niejasny cel ekonomiczny układu (co realnie poprawia EBITDA/cash-flow).

Case studies z praktyki – jak firmy zatrzymały egzekucję i wróciły do płynności

Produkcyjny MŚP: wstrzymanie egzekucji w 48 h, układ w 90 dni

Sytuacja: spółka produkcyjna, 7,8 mln zł długu (banki 3,2 mln, leasing 1,1 mln, dostawcy 2,2 mln, ZUS/US 1,3 mln), zajęty rachunek i środki obrotowe.

Plan: w 48 godzin przygotowano obwieszczenie PZU, listę wierzycieli i szablony pism. Tego samego dnia wysłano zawiadomienia do dwóch komorników (ePUAP + e-mail). Po 48 h kancelarie wstrzymały czynności, bank odblokował rachunek w zakresie objętych wierzytelności.

Efekt: w 90 dni przegłosowano układ z 25% umorzeniem, 30 miesięcy spłaty, WIRON 1M + 2,5 pp. Płynność dodatnia w 6. tygodniu. Wniosek: szybkość i kompletność zawiadomień decydują o czasie ochrony.

Spółka usługowa: miks umorzenia i wydłużenia terminów

Sytuacja: branża IT, 3,1 mln zł zobowiązań, brak aktywów twardych. Zaproponowano 30% umorzenia, raty 24–30 miesięcy oraz klauzulę „earn-out” dla wierzycieli przy przekroczeniu prognoz.

Efekt: 82% wierzycieli opowiedziało się „za” w pierwszym głosowaniu. Kluczowa była komunikacja „soft moratorium” po obwieszczeniu i utrzymanie ciągłości prac u dwóch największych klientów.

Gospodarstwo rolne: połączenie narzędzi rolnych i układu

Sytuacja: gospodarstwo 350 ha, dług 2,4 mln zł (w tym kredyt inwestycyjny zabezpieczony hipoteką). Ścieżka: układ z dostawcami i leasingami oraz programy preferencyjne dla rolników (spłata sezonowa).

Efekt: dodatnie przepływy po 9 miesiącach, spłata ułożona pod harmonogram zbiorów. Wniosek: hybrydowe finansowanie działa szybciej niż sam układ.

Cytat autora (licencjonowany doradca restrukturyzacyjny): „Gdy liczy się każda doba, wygrywa prostota: PZU, komplet zawiadomień do komorników i twardy budżet cash-flow na 13 tygodni. To naprawdę działa.”

Specjalne ścieżki dla rolników i gospodarstw rolnych

Jak łączyć rozwiązania branżowe z układem

Rolnicy dysponują narzędziami dedykowanymi (preferencyjne linie, programy restrukturyzacyjne, sezonowe harmonogramy), które można łączyć z układem. Dobrze opisana restrukturyzacja gospodarstw rolnych uwzględnia cykl produkcyjny (siew–zbiór), sezonowość przychodów i plan serwisowania maszyn.

Dokumenty i harmonogram dla gospodarstw

Struktura areału i upraw, dopłaty, kontrakty na odbiór płodów rolnych.
Harmonogram nakładów (nawozy, paliwo, środki ochrony), plan spłat sezonowych.
Wykaz zabezpieczeń (hipoteki na gruntach, zastawy na maszynach).

Uproszczone ścieżki dla rolników (w tym restrukturyzacja rolników) pomagają zsynchronizować układ z kalendarzem agrotechnicznym – to zwiększa szanse powodzenia o kolejne punkty procentowe.

Najczęstsze pytania i pułapki prawne

ZUS/US, odsetki, leasing, umowy ciągłe

ZUS/US: co do zasady mogą być objęte układem i głosują jak inni wierzyciele. Odsetki naliczają się do dnia obwieszczenia/otwarcia; po tym dniu sposób ich traktowania określa układ.
Odsetki: w okresie ochrony nie są egzekwowane; w układzie można je redukować/kapitalizować, ale pamiętaj o zasadach równego traktowania wierzycieli.
Leasing/factoring: często utrzymują finansowanie, jeśli bieżące raty są regulowane. Nie zakładaj automatycznego „freeze” – uzgodnij standstill.
Umowy ciągłe: prawo co do zasady ogranicza możliwość wypowiadania tylko z powodu zaległości sprzed obwieszczenia; negocjuj warunki bieżące.

Publiczny charakter wpisów w KRZ i reputacja

Obwieszczenie w KRZ jest jawne. Wpływa na scoring kredytowy i może uruchomić procedury compliance u kontrahentów. Minimalizuj efekt poprzez:

Wyprzedzającą komunikację do kluczowych partnerów (co, dlaczego, na jak długo).
Konkretny plan 13‑tygodniowego cash-flow i kamienie milowe.
Wewnętrzny „Q&A” dla handlowców i dostawców.

7 najczęstszych błędów:

Niekompletna lista wierzycieli i brak danych o zabezpieczeniach.
Spóźnione zawiadomienie komornika lub bez podania podstawy prawnej.
Brak strategii wobec wierzycieli zabezpieczonych.
Błędnie skonstruowane propozycje układowe (nierówne traktowanie).
Ignorowanie umów krytycznych i ryzyka wypowiedzeń.
Brak budżetu cash-flow i priorytetów płatniczych.
Komunikacja tylko „na piśmie”, bez rozmów i standstill.

FAQ

Czy obwieszczenie w KRZ automatycznie wstrzymuje wszystkie egzekucje, także zabezpieczone hipoteką?
Nie. Obwieszczenie w PZU wstrzymuje co do zasady egzekucje wierzytelności układowych, ale wierzyciele rzeczowo zabezpieczeni są objęci wyjątkami. Potrzebna może być ich zgoda, spełnienie warunków ustawowych (pełne zaspokojenie w układzie) albo odrębna decyzja sądu ograniczająca egzekucję z zabezpieczenia.
Czy ochrona obejmuje długi wobec ZUS i urzędu skarbowego?
Zasadniczo tak – mogą być objęte układem i głosują. Szczególne zasady dotyczą m.in. należności niepodlegających umorzeniu w części publicznej; detale zależą od struktury długu i aktualnych przepisów.
Ile trwa przygotowanie obwieszczenia i od czego zależy czas?
Przeciętnie 7–10 dni roboczych, jeśli lista wierzycieli i dokumenty są kompletne. Największe opóźnienia wynikają z braków w rejestrze wierzycieli i niejasnych zabezpieczeniach.
Czy po obwieszczeniu można normalnie płacić bieżące faktury i wynagrodzenia?
Tak. Płacisz zobowiązania powstałe po obwieszczeniu oraz krytyczne koszty operacyjne. Wierzytelności „historyczne” czekają na rozstrzygnięcie w układzie.
Co, jeśli komornik kontynuuje czynności po obwieszczeniu?
Sprawdź doręczenia (ePUAP/e-mail/ZPO), doślij komplet dokumentów z podstawą prawną, poproś o pisemne stanowisko. W razie potrzeby złóż zażalenie/skargę i zawnioskuj do sądu o rozstrzygnięcie – równolegle poinformuj wierzyciela.

Podsumowanie i następny krok

Co zabrać z tego artykułu (3 kluczowe wnioski)

PZU jest najszybszą ścieżką do wstrzymania egzekucji w większości spraw MŚP – ale zabezpieczeni wymagają osobnej strategii lub decyzji sądu.
Szybkość reakcji i kompletność dokumentów decydują o czasie ochrony (24–72 h dla wstrzymania czynności komorniczych to realny cel).
Prosty, wiarygodny pakiet układowy (umorzenie + raty + rozsądne odsetki) i negocjacje standstill przed głosowaniem zwiększają szanse na akceptację.

Jak przygotować się do pierwszej konsultacji (mini‑checklista)

Aktualna lista wierzycieli z saldami i informacją o zabezpieczeniach.
Wyciągi bankowe (3–6 mies.), sprawozdania finansowe (ostatnie 2 lata), budżet cash-flow na 13 tygodni.
Umowy kluczowe (leasing, najem, factoring, kredyty), wykaz zajęć komorniczych i tytułów.
Dane rejestrowe (KRS/NIP/PESEL), pełnomocnictwa, kontakty do komorników i banków.
Lista płatności krytycznych na najbliższe 4 tygodnie (płace, podatki/ZUS bieżące, paliwo, media, surowce).

Prawo restrukturyzacyjne (2025) daje realne narzędzia do zatrzymania egzekucji i ułożenia długów. Zbierz dokumenty z checklisty i skonsultuj ścieżkę ochrony z licencjonowanym doradcą – w restrukturyzacji czas działa na Twoją korzyść.